ETEN VAN AZTEEKSE SOLDATEN

Geen wielen of paarden, wél legers, handelaren en pelgrims: bij de Azteken was reizen alom vertegenwoordigd. En dus ook: eten onderweg.

Binnen de samenleving bestond een speciale klasse van militair getrainde handelaren. Deze pochteca vervoerden bijzondere en waardevolle producten als cacaobonen van en naar hoge priesters en leden van de adel. Ze legden lange afstanden af, in kano’s of lopend.

Ook gewone soldaten waren veel op pad. De strijders van het leger vormden de ruggengraat van de Azteekse samenleving en werden voor ze aan het werk gingen flink getraind in militaire scholen, telpochcalli (letterlijk: huis van de jonge mannen). Bewapend met schild, spies, lans of knots (macuahuitl) werden ze in het hele rijk gevreesd.
Gevaarlijke vechter of niet: na een tijdje krijgt iedereen honger. Voor onderweg namen de mannen daarom voedsel van huis mee, meestal bereid door hun vrouwen of moeders. Een standaardpakket bestond uit een combinatie van gebakken maïstortilla’s, getoaste maïskorrels, gedroogd vlees (meestal kalkoen), gemalen bonen, gedroogde chili’s, chiazaad, amarant en honing. Met wat water konden de soldaten er snel een maaltje van maken.

Het meegebrachte rantsoen was onvoldoende als de mannen ver van huis gingen, daarom bestond er een goed georganiseerd systeem: alle veroverde steden in het Azteekse rijk waren verplicht voedsel te verbouwen voor het leger. Boodschappers renden vooruit om de stad te waarschuwen als het leger arriveerde: dan moest er genoeg eten klaarstaan. Volgens bronnen van de Spaanse conquistadores aten 8000 strijders maar liefst 7600 kilo maïs per dag.

Cacaobonen waren zeer waardevol bij de Azteken en slechts uitverkozenen hadden toegang tot cacaodrank. Strijders hadden door hun bijzondere status geluk: ook zij hadden een speciale positie waardoor ze cacao mochten drinken. De bonen werden voor vertrek gemalen en tot balletjes of schijven gedrukt, om zo makkelijk mee te nemen. Op pad mengden de vechters wat van het spul met water en gedroogde chili. Zonder honing of suiker had de drank weinig weg van onze warme choco – overigens geliefd bij Amerikaanse soldaten tijdens de Wereldoorlogen. Maar dat is weer een ander verhaal.

Literatuur

• Sophie D. Coe en Michael D. Coe, The true History of Chocolate (1996)
• Manuel Aguilar-Moreno, Handbook to Life in the Aztec World (2007)